كاتێك ئەنیشتاین چوو بۆ یابان بۆ وەرگرتنی خەڵاتی نۆبڵ ساڵی 1922، لەئوتێل پارەی پێنابێت بیدات بەو خزمەتكارەی كەچایەكی بۆهێناوە، لەبری ئەوە لەسەر پارچە وەرەقەیەك رستەیەك ئەنووسێت و ئیمزای ئەكات و پێی ئەڵێت: ئەمە هەڵگرە بۆ رۆژی خۆی، پاش 95 ساڵ لە 24ی 10ی 2017 ئەو پارچە وەرەقەیە بەملیۆنێك و سێسەد هەزار دۆلار لەمەزادا فرۆشرا.
ئەوەش كەتیا نووسرابوو(ژیانێكی لەسەر خۆو سادە ئەوەندە بەختیاری هاوەرە كەزۆر زیاترە لەو سەركەوتنانەی كەبەماندووبوونی بەردەوام بەدەست دێن).
لەساڵی (1959-1963) پڕۆفیسۆر (عبد الجبار عبد الله) كەیەكێكە لەچوار قوتابیەكەی ئەنیشتاین لە پەیمانگای ماساشوستس لەئەمەریكا بووە سەرۆكی زانكۆی بەغدا، كەساڵی 1963 كودەتا كرا بەسەر عبدالكریم قاسمدا، ناوبرا گیرا، كەبەربوو چوو بۆ ئەمەریكاو بووەوە بەمامۆستا لەو پەیمانگایەو سەرۆكی ئەمەریكا ویسامی زانای دایە كەبەرزترین ویسامە لەئەمەریكا.
یەكێك لەهاوەڵانی ئەڵێت: دكتۆر لەبەندیخانە زۆرجار رادەماو ئەسرین لەچاوی دائەباری، رۆژێك لەوبارەیەوە لێم پرسی كەبۆ زۆرجار دەگری، ئەویش وتی: كاتێك حەرەس قەومی بەعسیەكان هاتن بۆدەستگیركردنم یەكێكیان شەقازلەیەكی لێدام، دامی بەزەویداو چیم پێبوو بردی، بەتایبەت ئەو پاندانە مەرەكەبەی كە ئەنیشتاین لەرۆژی وەرگرتنی دكتۆراكەمدا بەدیاری دای پێم، كە پاندانێكی نایاب بوو لە یاقوتی سوور دروستكرابوو، وە ئەنیشتاین بەوە شەهادەی دكتۆراكەمی ئیمزاكردو منیش شەهادەی دكتۆرای قوتابیەكانم پێ ئیمزا دەكرد لەزانكۆی بەغدا، ئەوەی كەزۆر ئازاری دام ئەوەبوو ئەوەی شەقازلەكەی لێدام قوتابیەكی خۆم بوو.
ئەنیشتاین ئەڵێت: 2%ی بەشەر بیردەكەنەوەو 3%ی بەشەر وائەزانن بیردەكەنەوەو، 95%ی بەشەر مردنیان پێباشترە لەوەی بیربكەنەوە.
خزمەتكارێكی یابانی نەوەدو پێنج ساڵ پارچە وەرەقەیەكی ئەنیشتاین ئەپارێزێ و لەم وڵاتانەش ئیهانەی ئەنیشتاین و قوتابیەكەی ئەكەن وقەڵەمەكەشی ئەشكێنن و ئەنجا ئەڵێن بۆ رۆژ بەرۆژ بەقوڕا ئەچنە خوارەوەو وڵات كاول دەبێت.
بەداخەوە ئەو رۆژە قوڕ بەسەر ئەم وڵاتانەدا كرا كەنەخوێندەوارو شەللاتی ودزو گەندەڵ بوونە دەسەڵاتدارو سەرزەوی و ژێرزەویان تاڵان كرد، كەئەوەش یەكێكە لەنیشانەكانی هاتنی قیامەت.
